روال کلی کار به این صورت است یک تیم رسیدگی ویژه متشکل از کارکنان حرفه ای سازمان در حوزه حسابرسی مالیاتی  زیر نظر رئیس اداره تشکیل می شود.عملیات رسیدگی بنا بر پارامترهای ماده ۲۹ آیین نامه اجرایی ماده ۲۱۹ قانون مالیاتهای مستقیم اجرا می شود.

 برای آشنایی بیشتر شما جزئیات ماده ۲۹ آیین نامه را توضیح میدهم.

آئین نامه اجرائی موضوع ماده ۲۱۹اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۲۷/۱۱/۱۳۸۰ بنا به پیشنهاد شماره ۹۳۵۸مورخ ۱۵/۱۰/۱۳۸۲ سازمان امور مالیاتی کشور که در مورخ ۲۰/۱۰/۱۳۸۲ به تصویب وزیر محترم امور اقتصادی و دارائی رسیده است جهت اجرا به پیوست ابلاغ میگردد.قبل از درک بیشتر ماده ۲۹ لازم است با یک ماده قبل تر یعنی ماده ۲۸ را هم مطلع باشید.

در ماده ۲۸ ادارات کل امور مالیاتی می توانند ، رسیدگی و تشخیص پرونده مالیاتی مؤدیان را قبل از مطالبه مالیات به اقتضای اهمیت آنها به مأموران مالیاتی رده های بالاتراز کارشناس مسئول مالیاتی محول نمایند و دراینصورت مامور ذیربط با مسئولیت خود نسبت به تهیه گزارش و امضاء و صدور برگ تشخیص اقدام می نماید.

ماده ۲۹ اینطور توضیح می دهد که ادارات کل امور مالیاتی می توانند رسیدگی و تشخیص پرونده های مالیاتی را قبل از مطالبه مالیات به بیش از یک مأمورمالیاتی نیز محول نمایند تا بصورت گروهی رسیدگی و تشخیص دهند ، در این صورت یک نفر به عنوان مسئول گروه تعیین و مسئولیت هماهنگی ، نظارت و تقسیم کار و همچنین امضاء و صدور برگ تشخیص با او خواهد بود . سایر اعضاء گروه رسیدگی کننده در حدود وظایف واختیارات محوله مسئول اقدامات انجام شده خواهند بود.

نکته مهم تر اینکه نتیجه بررسی تیم رسیدگی کننده به تراکنش های بانکی، به دایره اطلاعات و خدمات اداره  امور مالیاتی گزارش می شود.برای اطلاع بیشتر شما دوست عزیز باید عرض کنم مسئولیت اصلی واحد اطلاعات و خدمات حوزه مالیاتی، نظارت و بررسی صورت معاملات فصلی ماده ۱۶۹ مکرر در طرح نظام جامع مالیاتی می باشد.

اقدامات دایره اطلاعات و خدمات سازمان امور مالیاتی در هر اداره در ۴ حالت زیر طبقه بندی می شود:

حالت اول : رسیدگی به تراکنش های بانکی اشخاص حقوقی دارای پرونده در نظام مالیاتی

حالت دوم : رسیدگی به تراکنش های بانکی اشخاص حقیقی دارای بیش از یک پرونده مالیاتی

حالت سوم: رسیدگی به تراکنش های بانکی اشخاص حقیقی و حقوقی فاقد پرونده مالیاتی

حالت چهارم: رسیدگی به تراکنش های بانکی متعلق به شخص حقیقی عضو هیات مدیره باشد

نکته مهمی که باید توجه کنید ارتباط ارسیدگی به تراکنش­های بانکی با قانون مبارزه با پولشوی است که در نتیجه معاملات و عملیات مشکوک به پولشویی حائز اهمیت می شود، بنا براین رعایت مفاد دستورالعمل کشف معاملات و عملیات مشکوک و اعلام محرمانه گزارش به مرجع ذیربط حسب مورد الزامی می باشد.

حالت اول : رسیدگی به تراکنش های بانکی اشخاص حقوقی دارای پرونده در نظام مالیاتی

چنانچه تراکنش­های بانکی واصله، متعلق به اشخاص حقوقی و یا اشخاص حقیقی که دارای یک پرونده در نظام مالیاتی هستند، باشد، بلافاصله و حداکثر ظرف مدت پنج روز کاری پس از دریافت اطلاعات تراکنش­های بانکی،بنا بر  دستور مدیرکل امور مالیاتی، می بایستی این اطلاعات در اختیار گروه رسیدگی ویژه قرار گیرد.

حالت دوم : رسیدگی به تراکنش های بانکی اشخاص حقیقی دارای بیش از یک پرونده مالیاتی

چنانچه تراکنش­های بانکی واصله، متعلق به شخص حقیقی بوده که دارای بیش از یک پرونده در نظام مالیاتی می باشد، حداکثر ظرف مدت دو هفته پس از دریافت اطلاعات تراکنش­های بانکی، با دعوت کتبی از صاحب یا صاحبان حساب، ضمن اخذ توضیحات کتبی ایشان در ارتباط با تراکنش­های بانکی واصله و ارتباط آنها با هر یک از پرونده­های مالیاتی وی، نسبت به انجام تحقیقات لازم اقدام و با تنظیم فرم شماره یک پیوست که به امضای طرفین رسیده باشد، حسب دستور مدیرکل امور مالیاتی می بایستی این اطلاعات در اختیار گروه رسیدگی ویژه قرار گیرد. چنانچه در اجرای این بند مؤدی از امضای فرم شماره یک استنکاف نمود، یا حداکثر ظرف مدت پنج روز از تاریخ ابلاغ دعوت نامه، به اداره امور مالیاتی مراجعه ننمود و یا به هر دلیلی امکان دسترسی به مؤدی فراهم نشد، مراتب در متن فرم شماره یک قید و به امضای مأمور یا مأمورین مالیاتی ذیربط خواهد رسید. سپس پرونده متشکله به ضمیمه اطلاعات تراکنش­های بانکی واصله، حسب دستور مدیرکل امور مالیاتی در اختیار گروه رسیدگی ویژه قرار گیرد.

حالت سوم: رسیدگی به تراکنش های بانکی اشخاص حقیقی و حقوقی فاقد پرونده مالیاتی

چنانچه تراکنش­های بانکی واصله، متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی فاقد پرونده در نظام مالیاتی کشور باشد، حداکثر ظرف مدت دو هفته پس از دریافت اطلاعات تراکنش­های بانکی، نسبت به انجام تحقیقات لازم و با دعوت صاحب یا صاحبان حساب نسبت به تعیین موضوع فعالیت ایشان و تکمیل فرم شماره دو پیوست اقدام و مطابق دستورالعمل­های مربوط نسبت به ثبت­نام وتشکیل پرونده برای اشخاص مذکورحسب مورد اقدام شود. سپس اطلاعات تراکنش­های بانکی واصله، طبق دستور مدیرکل امور مالیاتی در اختیار گروه رسیدگی ویژه قرار گیرد.در صورتی که این اشخاص در پاسخ به دعوت کتبی به عمل آمده از طرف ادارات اطلاعات و خدمات مالیاتی از مراجعه حضوری یا ارسال پاسخ کتبی ظرف مدت پنج روزکاری خودداری نمایند، ادارات مذکور مکلفند با جمع آوری اطلاعات لازم و تنظیم فرم شماره دو پیوست ، بدواً نسبت به ثبت­نام و تشکیل پرونده در منبع موضوع فصل ششم از باب سوم قانون مالیات­های مستقیم برای این قبیل اشخاص اقدام نموده و سپس حسب دستور مدیرکل امور مالیاتی اطلاعات تراکنش­های بانکی رادر اختیار گروه رسیدگی ویژه قرار دهند. چنانچه در بررسی­های تکمیلی گروه رسیدگی کننده مشخص شود که تراکنش های بانکی واصله مرتبط با فعالیت های اقتصادی صاحب حساب بوده است، می بایستی منبع تشکیل پرونده، متناسب با اطلاعات تکمیلی بدست آمده ، اصلاح شود.

حالت چهارم: رسیدگی به تراکنش های بانکی متعلق به شخص حقیقی عضو هیات مدیره باشد

چنانچه تراکنش­های بانکی واصله، متعلق به شخص حقیقی باشد که خود عضو هیأت مدیره، مدیرعامل یا کارمند شخص دیگری بوده، حداکثر ظرف مدت دو هفته پس از دریافت اطلاعات تراکنش­های بانکی، ضمن دعوت کتبی از صاحب حساب و اخذ توضیحات کتبی وی در خصوص ماهیت تراکنش های بانکی واصله، چنانچه حسب اظهارات مکتوب صاحب حساب، تراکنش­های بانکی واصله مرتبط با فعالیت­های شخص دیگری باشد و این موضوع مورد تأیید کتبی و رسمی شخص مذکور نیز قرار گیرد، با تنظیم فرم شماره یک پیوست که به امضای طرفین رسیده است، اطلاعات تراکنش­های بانکی واصله حسب دستور مدیرکل امور مالیاتی در اختیار گروه رسیدگی ویژه قرارخواهدگرفت و یا به اداره کل امور مالیاتی ذیصلاح حسب مورد جهت اقدام مقتضی، ارجاع شود. در صورتی که شخص ثالث مذکور ادعای صاحب حساب مبنی بر ارتباط تراکنش­های بانکی با فعالیت خویش را تأیید ننماید و یا اساساً تراکنش­های بانکی واصله، باتوجه به اظهارات مکتوب صاحب حساب به خود شخص حقیقی تعلق داشته باشد، مطابق بندهای ۱ و ۲ و ۳ فوق الذکر حسب مورد اقدام مقتضی به عمل آید.

نحوه رسیدگی و تعیین درآمد از طریق حسابهای بانکی

گروه رسیدگی ویژه پس از دریافت حکم رسیدگی، پرونده و اطلاعات تراکنش­های بانکی را از واحد ذیربط تحویل و حسب مقررات مواد ۹۵،۹۷ و ۲۲۹ قانون مالیات­های مستقیم نسبت به بررسی اسناد و مدارک و حسب مورد دعوت از مؤدی جهت ارائه اسناد و مدارک و تهیه صورتمجلس ارائه اسناد و مدارک اقدام نموده و موارد زیر را در بررسی اسناد، مدارک، قرائن و شواهد مدنظر قرار دهد:

۱٫ تراکنش­هایی که مؤید گردش وجوه بین حساب­های مختلف بانکی یک مؤدی می باشد به عنوان درآمد منظور نخواهد شد.

۲٫ مبالغ واریزی به حساب مؤدی که مربوط به دریافت وام و تسهیلات می­باشد، ماهیتاً به عنوان درآمد تلقی نشده و می بایست برابر مقررات مربوط آثار مالیاتی آنها مورد رسیدگی قرار گیرد.

۳٫ وجوه دریافتی بابت تسویه تمام یا بخشی از وجوه پرداختی قبلی به سایر اشخاص، ماهیتاً به عنوان درآمد تلقی نشده و می بایست برابر مقررات مربوط آثار مالیاتی آنها مورد رسیدگی قرار گیرد.

۴٫ درصورتی که مؤدی دارای درآمدهایی از جمله دریافت حقوق، درآمد اجاره ویا سایر منابع باشد، این موارد می بایست حسب مقررات و در چارچوب منبع درآمدی مربوط، بررسی شود.

۵٫ چنانچه مؤدی به یکی از فعالیت­های موضوع ماده ۸۱ قانون مالیات­های مستقیم اشتغال داشته باشد، وجوه واریزی مرتبط با درآمدهای ناشی از فعالیت­های مذکور، از سایر مبالغ واریزی تفکیک و مطابق مقررات موضوعه اقدام شود.

ماده۸۱ ـ درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی‌، دامپروری‌، دامداری‌، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری‌، نوغان داری‌، احیای مراتع و جنگلها، باغات ‌اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.

۶٫ چنانچه وجوه واریزی به حساب اشخاص، بنابر اظهارات مکتوب صاحب حساب ناشی از دریافت سهم الارث، نذر، وقف و حبس باشد، برابر مقررات مربوط مورد بررسی قرار گیرد.

۷٫ وجوه واریزی که مالیات آنها براساس مقررات قانون مالیات­های مستقیم بصورت نرخ مقطوع از جمله فروش سهام و یا فروش املاک دریافت می شود، جداگانه مورد بررسی و حسب مقررات موضوعه اقدام شود.

۸٫ چنانچه وجوه واریزی از مصادیق غیر مشمول مالیات ویا درآمدهای معاف از پرداخت مالیات باشد،بارعایت مقررات در محاسبات منظور نخواهد شد.

۹٫ چنانچه بر اساس بررسی­های به عمل آمده توسط گروه رسیدگی کننده، به صورت مستند یا مستدل مشخص شود که وجوه واریزی به حساب­های اشخاص ناشی از فعالیت­های اقتصادی صاحب حساب می­باشدکه قبلاًدرمحاسبه مالیات آنهابه نحوی منظورنشده باشد، مطابق مقررات موضوعه نسبت به مطالبه مالیات اقدام مقتضی به عمل آید.

۱۰٫ چنانچه بر اساس اظهارات صریح و مکتوب مؤدی، در قبال وجوه واریزی به حساب­های بانکی وی، مابه ازایی اعم از کالا یا خدمات توسط مؤدی ارائه نشده و یا در آینده ارائه نشود، و یا وجوه واریزی ناشی از معاملات محاباتی بوده و یا بر اساس اسناد و مدارک بدست آمده و تحقیقات صورت گرفته، منشاء وجوه واریزی مشخص نشود، این امر مؤید وجود درآمد اتفاقی برای مؤدی بوده و حسب مقررات فصل ششم از باب سوم قانون مالیات­های مستقیم مشمول مالیات خواهد بود. در اجرای این بند دریافت وجوهی که ناشی از جبران خسارت بوده مشمول مالیات درآمد اتفاقی نخواهد شد. وجوه دریافتی ناشی از خسارت حسب مورد می بایستی بر اساس منشاء خسارت مورد رسیدگی و اقدام مقتضی قرار گیرد .در اجرای این بند، مأموران مالیاتی ذیربط می بایستی در چارچوب دستورالعمل کشف معاملات و عملیات مشکوک و نحوه گزارش دهی به مراجع ذیصلاح، اقدام مقتضی را به عمل آورند.

۱۱٫ با ملحوظ نظر داشتن موارد فوق، سایر وجوه دریافتی مؤدی را با فعالیت شغلی اعلامی توسط وی مورد مطابقت قرار داده و درصورتی که مؤدی دارای چند واحد شغلی است با درنظر گرفتن اسناد و مدارک مثبته و واقعیت امر، وجوه واریزی، به فعالیت­های مختلف مؤدی تخصیص یافته و درآمد مشمول مالیات و مالیات متعلق به آن فعالیت ها برابرمقررات محاسبه ومطالبه شود. بدیهی است آن قسمت از وجوه دریافتی مؤدی که پیش از این به عنوان درآمد توسط مؤدی ابراز و یا توسط اداره امور مالیاتی به عنوان درآمد شناسایی و مالیات­ مرتبط با آن مطالبه شده است، مجدداً مورد محاسبه و مطالبه مالیات قرار نخواهد گرفت.

۱۲٫ بدیهی است مأموران مالیاتی رسیدگی کننده به اطلاعات تراکنش­های بانکی واصله، علاوه بر رسیدگی­ در چارچوب قانون مالیات­های مستقیم و مطالبه مالیات متعلقه، موظفند با رعایت فراخوان های ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده و در چارچوب قانون مالیات بر ارزش افزوده، رسیدگی­های لازم را به عمل آورده و حسب مورد برابر مقررات نسبت به مطالبه مالیات و عوارض متعلقه نیز اقدام نمایند.

متاسفانه با توجه به زحمات دیگر دوستان مبنی بر انتشار این دستورالعمل در شبکه های اجتماعی و تلگرام، هنوز صرفا حالت اطلاع رسانی داشته و حسابداران توجه دقیقی به این دستوالعمل خیلی مهم ندارند در صورتی که پیشنهاد می کنم اگر میخواهید در بازار کار حرفی برای گفتن داشته باشید حفظ بودن و اطلاع از واو به واو این اطلاعیه می تواند شما را نسبت به دیگر همکاران در اجرا و بروزرسانی متمایز کند.

گرفته شده از : پرشين حساب